Η επταώροφη Μονή της Σίμωνος Πέτρας είναι το τολμηρότερο οικοδόμημα του Αγίου Όρους. Είναι κτισμένη πάνω σε ένα απόκρημνο και απότομο βράχο στη Ν.Δ. πλευρά της χερσονήσου και είναι αφιερωμένη στην Γέννηση του Χριστού.
Ο ιδρυτής της, ο όσιος Σίμωνας, έζησε στο Αγιον Όρος στα μέσα του 14ου αιώνα. Ο Όσιος Σιμων ονόμασε αρχικά τη Μονή «Νέα Βηθλεέμ», αργότερα όμως πήρε το σημερινό της όνομα, από τον ιδρυτή της και από την πέτρα πάνω στην οποία είναι κτισμένη.
Τα χρόνια 1580, 1626 καταστράφηκε από πυρκαγιές και ανακαινίσθηκε με τη συνδρομή διαφόρων αυτοκρατόρων και Πατριαρχών. Στα τέλη του περασμένου αιώνα (1891) η Μονή καίγεται ολοσχερώς και ξανακτίζεται με εράνους από την Ρωσία. Το Καθολικό της Μονής κτίστηκε μετά την τελευταία πυρκαγιά και δεν είναι τοιχογραφημένο.
Η Μονή διαθέτει 15 παρεκκλήσια και πέντε κελιά στις Καρυές. Από άποψη κειμηλίων, διαθέτει ένα τεμάχιο Τίμιου Ξύλου, λείψανα αγίων και διάφορα άλλα κειμήλια. Η βιβλιοθήκη ήταν αξιόλογη μέχρι την τελευταία πυρκαγιά, τώρα έχει μόνο λίγα νεότερα χειρόγραφα και λίγα βιβλία.
Στη μονή είναι εγκατεστημένη αδελφότητα 60 μοναχών.
H Μονή Σίμωνος Πέτρας λειτουργεί κοινοβιακά από το 1801, με σιγίλιο του Οικουμενικού Πατριάρχη Καλλίνικου Δ΄, με πρώτο ηγούμενο της τον Ιερομόναχο Υάκινθο.
Κατέχει την δέκατη τρίτη θέση στην ιεραρχία των είκοσι Αθωνικών μονών. Έχει εξαρτήματα της έξι καθίσματα, έξι κελλιά, εκτός εκείνου του αντιπροσωπείου των Καρυών , δύο ησυχαστήρια καθώς και τρία ιερά σπήλαια.
